Jeśli nie możesz schudnąć, czujesz ciągłe zmęczenie i senność, masz problemy z koncentracją, występują u Ciebie napady głodu i duża ochota na słodycze, to może być problem z gospodarką cukrową we krwi.
Zaburzenia gospodarki cukrowej stanowią plagę XXI wieku, w gabinecie dietetyka pojawia się coraz więcej osób z podwyższonym poziomem glukozy we krwi, co przekłada się na złe samopoczucie, inne problemy ze zdrowiem oraz na coraz większy przyrost masy ciała.
O zaburzeniach gospodarki cukrowej mówimy, kiedy występuje podwyższony poziom glukozy i/lub insuliny we krwi, który jest stanem przedcukrzycowym lub już cukrzycą typu II.
Objawy i przyczyny
Objawami nietolerancji glukozy są między innymi: zmęczenie, senność, uczucie niepokoju, zaburzenia koncentracji, drżenie rąk, chęć na słodycze (często po posiłku), potliwość poposiłkowa, napady głodu, problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała.
Zaburzenia gospodarki cukrowej wynikają głównie z trybu życia, czyli braku ruchu, nieprawidłowego sposobu odżywiania, braku snu, stresu, stanów zapalnych w organizmie.
Jak kontrolować gospodarkę cukrową?
W celu sprawdzenia glikemii, najpierw wykonuje się podstawowe badania z krwi na czczo, oznacza się poziom glukozy i insuliny.
Poziom glukozy na czczo:
70-99mg/dl – wynik prawidłowy,
100-125mg/dl – nietolerancja glukozy (stan przedcukrzycowy),
>126mg/dl – cukrzyca
Natomiast poziom insuliny na czczo, w laboratoriach za prawidłowy wynik często uznaje się 3-25 mU/ml. W rzeczywistości jednak wynik już powyżej 10 mU/ml może wskazywać na insulinooporność.
Istotnym miernikiem insulinooporności jest wskaźnik HOMA-IR, który oblicza się wg wzoru:
HOMA = [insulinemia na czczo (mU/ml) x glikemia na czczo (mmol/l)]/22,5.
Insulinooporność występuje, gdy wskaźnik HOMA-IR przekracza wartość 2.
Badania poziomu glukozy i insuliny na czczo każdy powinienem wykonywać przynajmniej raz w roku.
Zaburzenia gospodarki cukrowej można wyrównać, stosując odpowiedni sposób żywienia oraz uprawiając regularną aktywność fizyczną.
Dieta i styl życia
Osoby z podwyższonym poziomem glukozy we krwi powinny wyeliminować żywność wysokoprzetworzoną, unikać cukru, słodyczy, wyrobów cukierniczych, białej oczyszczonej mąki pszennej, suszonych owoców, soków, słodzonych napojów, alkoholu.
Należy wyeliminować podjadanie, uregulować spożywanie posiłków i zacząć stosować dietę przeciwzapalną oraz z niskim indeksem glikemicznym. Korzystne będą produkty pełnoziarniste z dużą ilością błonnika, takie jak: pieczywo żytnie, ryż brązowy, kasza gryczana, kasza pęczak, warzywa, świeże owoce. Dietę warto wzbogacić w zdrowe tłuszcze, takie jak awokado, orzechy, nasiona, oliwa z oliwek, olej lniany. Istotny jest również naturalny nabiał, obrej jakości mięso, ryby oraz jajka.
Do każdego posiłku warto dodawać przyprawy przeciwzapalne takie jak cynamon, kurkuma, imbir.
Należy wykonywać regularną aktywność fizyczną, pomocne będą chociażby spacery, jazda na rowerze, bieganie, pływanie i wszystkie inne formy aktywności fizycznej.
Prowadząc odpowiedni styl życia, można poprawić swoje samopoczucie, zwiększyć ilość energii, schudnąć i zapobiec cukrzycy typu II.
Autor: Patrycja Majdak, dietetyk w Poradnia Dietetyczna Dietaraj